Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1893, γεννιέται στη Αγία Ευθυμία Παρνασσίδος, ο λογοτέχνης, κριτικός, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και πεζογράφοςΓιάννης Σκαρίμπας. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Χαλκίδα.
Παραθέτω το παρακάτω, από τη σελίδα στο facebook του EviaPortal:
"...Ο Γιάννης Σκαρίμπας ταυτίστηκε με τη Χαλκίδα –όπως ο Καρυωτάκης με την Πρέβεζα, ο Καβάφης με την Αλεξάνδρεια, ο Παπαδιαμάντης με τη Σκιάθο–, την έκανε σημείο αναφοράς στην ποίησή του, της έδωσε υπόσταση ερωτικού αντικειμένου και, ως σύμβολο ή ως μεταφορά, η επαρχιακή αυτή πόλη του μεσοπολέμου έγινε η σφραγίδα του ποιητικού του κόσμου..."
Ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματά του, είναι το "Σπασμένο καράβι". Έχει μελοποιηθεί από το Γιάννη Σπανό.
Σπασμένο καράβι
Στίχοι: Γιάννης Σκαρίμπας
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Σπασμένο καράβι να `μαι πέρα βαθιά
έτσι να `μαι
με δίχως κατάρτια με δίχως πανιά
να κοιμάμαι
Να `ν’ αφράτος ο τόπος κι η ακτή νεκρική
γύρω γύρω
με κουφάρι γειρτό και με πλώρη εκεί
που θα γείρω
Να `ν’ η θάλασσα άψυχη και τα ψάρια νεκρά
έτσι να `ναι
και τα βράχια κατάπληκτα και τ’ αστέρια μακριά
να κοιτάνε
Δίχως χτύπο οι ώρες και οι μέρες θλιβές
δίχως χάρη
κι έτσι κούφιο κι ακίνητο μες σε νύχτες βουβές
το φεγγάρι
Έτσι να `μαι καράβι γκρεμισμένο νεκρό
έτσι να `μαι
σ’ αμμουδιά πεθαμένη και κούφιο νερό
να κοιμάμαι
Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού, από τον Κώστα Καράλη.
Το τραγούδι "Αγαπημένη μου πρωτεύουσα" (ρωσ. Дорогая моя столица) ή "Μόσχα μου" (ρωσ. Моя Москва), είναι ο ύμνος της πόλης της Μόσχας, από το 1995.
Η Μόσχα, η Αγία Πετρούπολη, και από το 2014 (ενσωμάτωση της χερσονήσου της Κριμαίας στη Ρωσία) η Σεβαστούπολη, κατέχουν το καθεστώς των Ομοσπονδιακών Πόλεων.
Η μουσική γράφτηκε από τον Ισαάκ Ντουναγιέφσκι (Исаак Осипович Дунаевский) και οι στίχοι από τους Sergey Agranyan (Сергей Агранян) και Mark Lisyansky (Марк Лисянский). Αρχικά, η 1η στροφή και μια διαφορετική 2η, είχαν δημοσιευτεί ως ποίημα στο έγκριτο σοβιετικό περιοδικό λογοτεχνίας «Νέος Κόσμος», όπου το διάβασε ο Ντουναγιέφσκι το 1942 και αμέσως έγραψε τη μελωδία. Οι στίχοι αυτοί είχαν γραφτεί από τον Mark Lisyansky και το περιστατικό που περιγράφεται στην 1η στροφή του συνέβη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Όταν το διάβασε ο Ντουναγιέφσκι, έψαξε να βρει τον Lisyansky, αλλά λόγω του πολέμου αυτό δεν κατέστη δυνατό. Έτσι ζήτησε από τον Sergey Agranyan να το ολοκληρώσει. Οι αυθεντικοί στίχοι είχαν 4 στροφές, στην τελευταία των οποίων υπήρχε αναφορά στον Ιωσήφ Στάλιν. Η 4η στροφή αφαιρέθηκε με την Αποσταλινοποίηση.
Το έμβλημα της πόλης από το 1993 έως σήμερα
Η πρώτη ερμηνεύτρια του τραγουδιού ήταν η Zoya Rozhdestvenskaya. Οι στίχοι που παρατίθενται στη συνέχεια είναι όπως διαμορφώθηκαν εν τέλει την εποχή του Μπρέζνιεφ, με την αφαίρεση της 4ης στροφής και μικρές αλλαγές στους στίχους ΣΤΙΧΟΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Περιπλανήθηκα πολύ στον κόσμο
Έζησα στα καταφύγια, στα χαρακώματα και στην τάιγκα
Θάφτηκα ζωντανός δύο φορές
Έζησα τον αποχωρισμό, αγάπησα και θρήνησα
Αλλά μεγάλωσα συνηθισμένος να είμαι περήφανος για τη Μόσχα
Και παντού επαναλαμβάνω αυτά τα λόγια:
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!
Αγαπώ τα δάση κοντά στη Μόσχα
Και τις γέφυρες πάνω από το ποτάμι σου
Αγαπώ την Κόκκινη Πλατεία σου
Και τους χτύπους του ρολογιού του Κρεμλίνου
Πάντα θα μιλούν για σένα
Στις πόλεις και στα μακρινά χωριά
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!
Θα θυμόμαστε εκείνο το βαρύ φθινόπωρο *(1)
Θα θυμόμαστε τους ήχους των τανκς και τη λάμψη από τις ξιφολόγχες
Και οι είκοσι οχτώ γενναίοι γιοι σου *(2)
Θα ζουν στους αιώνες
Αλλά ο εχθρός ποτέ δε θα σε αναγκάσει να σκύψεις το κεφάλι
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!
=====================
Πάνω από τη Μόσχα τα λάβαρα της δόξας
Ο λαός γιορτάζει τη Νίκη
Χαίρε πόλη του μεγάλου κράτους
Εκεί που ο αγαπημένος μας Στάλιν ζει
Θα είμαστε αιώνια περήφανοι για σένα
Η δόξα σου μέσα στους αιώνες θα ζει
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!
=====================
*(1) η γερμανική επίθεση στην ΕΣΣΔ το 1941, η Υπεράσπιση της Μόσχας
*(2) αναφορά για τους 28 στρατιώτες που πολέμησαν μέχρις εσχάτων στο δρόμο για τη Μόσχα το 1941. Οι στρατιώτες αυτοί πήραν μέρος στη Μάχη της Μόσχας. Σύμφωνα με την επίσημη σοβιετική ιστορία, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της μάχης, στις 16 Νοεμβρίου του 1941, αφού κατέστρεψαν 18 γερμανικά τεθωρακισμένα. Τους απονεμήθηκε ο τίτλος του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης (ανώτατο Σοβιετικό μετάλλιο ανδραγαθίας). Μια έρευνα των σοβιετικών αρχών το 1948, αποκάλυψε ότι η περιγραφή των γεγονότων ήταν υπερβολική. Έξι από τους είκοσι οχτώ ήταν εν ζωή, συμπεριλαμβανομένου ενός που συνελήφθη το 1947 για εσχάτη προδοσία, καθώς ομολόγησε ότι παραδόθηκε με τη θέλησή του στους Γερμανούς, και στη συνέχεια εντάχθηκε στη γερμανική αστυνομία. Το ευρήματα αυτά διατηρήθηκαν μυστικά, μέχρι τη διάλυση της ΕΣΣΔ.
=====================
Εκτέλεση από τον Vladimir Troshin το 1986. Ο λόγος που επέλεξα αυτό το βίντεο, είναι επειδή ο Troshin είχε τραγουδήσει πρώτος το επίσης πολύ γνωστό τραγούδι "Νύχτες στη Μόσχα"
Μόνο η μουσική
Και επειδή η Βόρεια Κορέα ακούγεται πολύ τελευταία (λόγω των πυρηνικών της δοκιμών) η Βορειοκορεάτικη έκδοση του τραγουδιού
=====================
Για τη συγγραφή της ανάρτησης, αντλήθηκαν πληροφορίες από τις παρακάτω σελίδες:
Η 21η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως "Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης". Θεωρώ τη μέρα αυτή ιδιαίτερα επίκαιρη, κυρίως λόγω του πολέμου στη Συρία και το Ιράκ και το κύμα προσφύγων από τις χώρες αυτές. Η ειρήνη δεν θεωρείται κάτι δεδομένο πλέον (όχι πως ήταν ποτέ...), παρόλο που πόλεμοι στις μέρες μας δε γίνονται τόσο συχνά όσο παλαιότερα. Οι συνθήκες και τα μέσαέχουν αλλάξει πολύ σε σχέση με το παρελθόν. Μπορεί να μην συγκρούονται χώρες άμεσα, αλλά η ειρήνη και η σταθερότητα να διασαλεύονται από την τρομοκρατία και την υπονόμευση θεσμών, οδηγώντας εν τέλει σε μια σύγκρουση. Θύματα πάντοτε είναι οι λαοί των χωρών που θα βιώσουν τη σύγκρουση, που ακόμα και να τελειώσει η κατάσταση αυτή, θα πάρει πολλά χρόνια για να "επουλώσουν" τις πληγές και τα προβλήματα που άφησε πίσω του ο πόλεμος. Το ζήτημα είναι να υπάρξει όντως ευαισθητοποίηση από οργανισμούς που παραμένουν απαθείς (ΟΗΕ) ή χώρες με μεγάλη επιρροή στο παγκόσμιο σκηνικό, και όχι να αναλωνόμαστε σε εκθέσεις ιδεών περί των αγαθών της ειρήνης, με την προϋπόθεση βέβαια η ευαισθητοποίηση αυτή να γίνεται με ανιδιοτελείς σκοπούς και όχι για να εξυπηρετήσει συμφέροντα (λέμε τώρα...).
Γράφοντας το άρθρο, μου ήρθε στο μυαλό το εξώφυλλο του σχολικού βιβλίου "Εμείς και ο κόσμος", που είχα το μακρινό 2003-2004 που ήμουν στη Β' Δημοτικού. Αν δεν απατώμαι, σε κάποια από τις σελίδες του βιβλίου, υπήρχε το παρακάτω ποίημα του Γιάννη Ρίτσου. Παραθέτω εξώφυλλο και ποίημα στην παρούσα ανάρτηση, καθώς πιστεύω ότι προωθούν την συμφιλίωση των λαών του κόσμου αυτού...
Ζαλισμένος από τις υποχρεώσεις της εξεταστικής (τελείωσε την περασμένη βδομάδα), βγήκα ένα απόγευμα, να περπατήσω στην παραλία του Βόλου. Μμμμ...., μου φαίνεται θα δώσω μια δόση ποιητικότητας στην περιγραφή... Ο ήλιος έδυε και ο ουρανός είχε πάρει τα χαρακτηριστικά χρώματα του δειλινού. Μαζί με το αεράκι, ερχόταν από μακριά μια γνώριμη μελωδία, η μουσική από την Οδό Ονείρων του Μάνου Χατζιδάκι. Σε μια άκρη ήταν ένας ηλικιωμένος κύριος με τη λατέρνα του, ανάμεσα στον κόσμο, που προχωρούσε στην προκυμαία.
Γενικά έχω μια ιδιαίτερη συμπάθεια στους μουσικούς του δρόμου (γι' αυτό σχεδόν πάντα τους αφήνω κάτι), γιατί δίνουν μια διαφορετική νότα στη γρήγορη και μονότονη ζωή της πόλης. Μπορεί να είσαι στεναχωρημένος, πιεσμένος, κάτι να σε απασχολεί, και η μουσική που θα ακούσεις ξαφνικά, να σου φτιάξει τη διάθεση και να σε γεμίσει αισιοδοξία...
Στο Βόλο υπάρχουν ακόμα ένας βιολιστής στην πλατεία του Αγίου Νικολάου και ένας ηλικιωμένος κύριος με ένα ακορντεόν στον πεζόδρομο της Ερμού. Άλλη μια φορά είχα συναντήσει κάποιον με τη λατέρνα του να τριγυρνά στους δρόμους του Βόλου.
Ευτυχώς, το ίντερνετ πλέον διαθέτει τα πάντα... Έτσι με μια σχετική αναζήτηση, μπόρεσα και βρήκα τις μελωδίες στο YouTube, και θα τις μοιραστώ εδώ μαζί σας...
======================================
Ένα τραγούδι που μου 'ρθε στο νου, την ώρα που έγραφα την ανάρτηση...
Καλή σας ακρόαση...
Η λατέρνα - 1954
Στίχοι: Άγγελος Τερζάκης
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Κάθε που βραδιάζει στη μικρή τη γειτονιά μ’ ήλιο ή με χαλάζι με νοτιά και με χιονιά έρχεται ν’ αράξει μάθε του έρωτα φονιά μια λατέρνα κούτσα κούτσα στη γωνιά. Γλυκόλαλη, γλυκόλαλη λατέρνα στη βραδιά σαν το πουλί, σαν το πουλί φτεροκοπάει η καρδιά. και ξανανθίζει στη μαραμένη τη γειτονιά ξεγελασμένη μεσ’ στο χειμώνα κι η λεμονιά. Σ’ ένα δρόμο σ’ ένα στενό, μες στο σύθαμπο το γαλανό έχουν στήσει τώρα φωλιά του Παραδείσου θαρρείς τα πουλιά. Γλυκόλαλη, γλυκόλαλη λατέρνα στη βραδιά σαν το πουλί, σαν το πουλί φτεροκοπάει η καρδιά. και ξανανθίζει στη μαραμένη τη γειτονιά ξεγελασμένη μεσ’ στο χειμώνα κι η λεμονιά.
