Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2016

Η ενδεκάτη εντολή

Το 2016 σε λίγες ώρες από τώρα φτάνει στο τέλος του! Θα ήθελα να κλείσω αυτή τη χρονιά (μια χρονιά με λίγες δημοσιεύσεις για το blog), με την παρακάτω ανάρτηση, το κεντρικό νόημα της οποίας, αποτελεί ίσως μια ευχή όλων μας (σαν άτομα, σαν χώρα, σαν πλανήτης, όπως το ερμηνεύσει κανείς...) για τη νέα χρονιά που έρχεται...

Ένα από τα πολλά τραγούδια που μου αρέσουν, είναι "Η ενδεκάτη εντολή". Οι στίχοι είναι του Νίκου Γκάτσου, έχει μελοποιηθεί από τον Γιώργο Χατζηνάσιο, ενώ πρώτη το ερμήνευσε η Νανά Μούσχουρη. Ποια είναι όμως η ενδεκάτη εντολή; Η προσωπική μου άποψη είναι η ελευθερία, άποψη την οποία θα εξηγήσω στη συνέχεια.

Η ενδεκάτη εντολή - 1985

Στίχοι:   Νίκος Γκάτσος
Μουσική:   Γιώργος Χατζηνάσιος
1. Νανά Μούσχουρη

Ρίξ’ ένα βλέμμα σιωπηλό
στον κόσμο τον αμαρτωλό
και δες η γη πως καίει.
Και με το χέρι στην καρδιά
αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά, 
ψάξε να βρεις ποιος φταίει.

Σα χαμοπούλι ταπεινό
που δεν εγνώρισ’ ουρανό
και περπατάει στο χώμα, 
την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ
γι’ αυτό πονάς ακόμα.

Την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ
γι’ αυτό πονάς ακόμα.

Είναι καινούργια και παλιά
σαν της ψυχής την αντηλιά, 
σαν της καρδιάς τα βάθη.
Μα μες του κόσμου τη φωτιά
που μπερδευτήκαν τα χαρτιά
κανείς δε θα τη μάθει.

Τράβα να βρεις τον Μωυσή
και ξαναρώτατον κι εσύ
μήπως αυτός την ξέρει
την ενδεκάτη εντολή
που `ν’ ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι.

Την ενδεκάτη εντολή
που `ν’ ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι.

Στην παγωμένη σου ερημιά
το γέλιο γίνεται ζημιά
κι η ομορφιά σκοτάδι.
Έτσι είναι φίλε μου η ζωή
φέρνει τον ήλιο το πρωί
την καταχνιά το βράδυ.

Κάνε λοιπόν υπομονή
τώρα που φως δε θα φανεί
κι ούτε θα `ρθει καράβι.
Την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι.

Την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι.


Ο ποιητής καλεί τον αναγνώστη να ρίξει μια ματιά γύρω του, στα προβλήματα των συνανθρώπων του ("στον κόσμο τον αμαρτωλό"), της κοινωνίας και του κόσμου γενικότερα ("και δες η γη πως καίει"), και να αναλογιστεί σοβαρά και αντικειμενικά ("αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά"), τι φταίει για όλα αυτά.

Πιθανότατα ο αναγνώστης να μη μπορεί να δώσει μια σαφή απάντηση, εγκλωβισμένος στα προσωπικά του προβλήματα, αγνοώντας την "ενδεκάτη εντολή", που είναι η ελευθερία από τα δεσμά του. Τον παρομοιάζει με ένα πουλί, που αντί να πετάξει ψηλά στον ουρανό, ελεύθερο και περήφανο, παραμένει καθηλωμένο στο έδαφος, ανήμπορο να κάνει κάτι.

Η ενδεκάτη εντολή είναι μια αξία διαχρονική ("Είναι καινούργια και παλιά"), που φωλιάζει μέσα στις καρδιές των ανθρώπων ("σαν της καρδιάς τα βάθη"). Η αναταραχή όμως ("που μπερδευτήκαν τα χαρτιά") που προκάλεσε του "κόσμου η φωτιά", δηλαδή πόλεμοι, κακουχίες, εκμετάλλευση, έθεσε νέες προτεραιότητες για τον κόσμο (ίσως η προσωπική επιβίωση), ο οποίος τη λησμόνησε.

Η αναφορά του ποιητή στο Μωυσή και κατ' επέκταση στις δέκα εντολές, δείχνει ότι από πολύ παλιά ο άνθρωπος είχε αντιληφθεί την αξία της νομοθεσίας και του δικαίου για την εύρυθμη λειτουργία των κοινωνιών και των ανθρωπίνων σχέσεων. Η ελευθερία λοιπόν είναι όχι μόνο διαχρονική αξία, αλλά επίσης άδολη και ξεκάθαρη μέσα στην ψυχή του κόσμου ("ολοκάθαρο γυαλί"), σαν ένα κοφτερό μαχαίρι που θα κόψει τα δεσμά της καταπίεσης.

Η ζωή των καταπιεσμένων ανθρώπων είναι δύσκολη και μοναχική ("Στην παγωμένη σου ερημιά"), και οποιαδήποτε αχτίδα αισιοδοξίας και χαράς (γέλιο, ομορφιά), αγνοείται ή αντιμετωπίζεται με καχυποψία και ειρωνεία (ζημιά, σκοτάδι). Κάποιοι από τους ανθρώπους το φιλοσοφούν περισσότερο. Γιατί συμβαίνουν αυτά; Ποιος φταίει; Πώς θα αλλάξει; Έρχονται όμως κάποιοι να τους "συνετίσουν". Έτσι είναι η ζωή, λένε, για άλλους είναι εύκολη (ήλιος), για άλλους δύσκολη (καταχνιά). Γιατί να μπλέξεις εσύ; ας κάνει την αλλαγή κάποιος άλλος "τρελός". Ο ποιητής θεωρεί, λοιπόν, ότι πολλοί έχουν αναρωτηθεί για πολλά από αυτά που τους συμβαίνουν, αλλά για διάφορους λόγους, προτιμούν να προσμένουν καλύτερες μέρες, χωρίς εκείνοι να πράξουν κάτι γι αυτό.

Ποιοι είναι όμως αυτοί που γνωρίζουν την ενδεκάτη εντολή, και κατ΄επέκταση παλεύουν γι αυτή; Είναι οι τρελοί και οι σκλάβοι αυτού του κόσμου! Οι μεν γιατί δεν αντιλαμβάνονται το βάρος των κυρώσεων των πράξεων τους εξαρχής, οι δε γιατί δεν έχουν τίποτα να χάσουν στις προσπάθειές τους!



Καλή Χρονιά σε Όλους και Ευτυχισμένο το 2017!!!

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2016

Σχετικά με την πτώση του ρωσικού αεροπλάνου...

Το χθεσινό περιστατικό της πτώσης του ρωσικού αεροπλάνου, που μετέφερε μέλη της Χορωδίας του Κόκκινου Στρατού και δημοσιογράφους στη Συρία για τον εορτασμό της νέας χρονιάς, είναι ένα γεγονός που με στεναχώρησε βαθύτατα... Μέσω αυτής της ανάρτησης, θα ήθελα να στείλω τα συλλυπητήριά μου στις οικογένειες των θυμάτων.

Η αγάπη μου για τη ρώσικη μουσική είναι γνωστή, μέσω των σχετικών αναρτήσεων και μεταφράσεων τραγουδιών, που έχω ανεβάσει στο blog τα τελευταία 3 χρόνια (μπορείτε να δείτε όλες τις αναρτήσεις, κάνοντας κλικ ΕΔΩ), μια αγάπη που επεκτάθηκε αργότερα στην ιστορία και τον πολιτισμό της μεγάλης αυτής χώρας. Ως εκ τούτου, το χθεσινό γεγονός με επηρέασε...

Για το λόγο αυτό, εις μνήμην των θυμάτων, θα παραθέσω στη συνέχεια μερικά τραγούδια που έχει ερμηνεύσει η χορωδία, κάπως πιο στενάχωρα... 

Όπως έχω αναφέρει ξανά, το Συγκρότημα Αλεξαντρώφ ιδρύθηκε το 1928 από τον Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Αλεξαντρώφ, ο οποίος είναι και ο συνθέτης του εθνικού ύμνου της Σοβιετικής Ένωσης και της Ρωσίας (στο blog τον έχουμε ξαναδεί στα τραγούδια "Ιερός Πόλεμος" και "Οι στρατιώτες προχωρούσαν", όπου έχει συνθέσει τη μουσική). Περιλαμβάνει αντρική χορωδία, ορχήστρα καθώς και χορευτικό τμήμα. 














Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2016

Σαν παλιό σινεμά...


Σαν παλιό σινεμά και σαν τη Χαλιμά
που μιλάει με τα παιδιά
σου κρύβω την αλήθεια
κι αφήνω από τα στήθια μου να βγουν
παραμύθια για κείνους π’ αγαπούν

Για στιγμές μυστικές για λάμψεις μαγικές
γι’ αγκαλιές ερωτικές για νύχτες φωτεινές

Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2016

Για ένα παιδί που κοιμάται

Μετά από απουσία μερικών εβδομάδων, επιστρέφω ξανά... Το 3ήμερο της 28ης είχα κατέβει μια βόλτα στην Αθήνα, μια βόλτα που χρειαζόταν, για να σπάσει και λίγο η μονοτονία, μετά από 2 μήνες στο Βόλο.

Το Σάββατο το πρωί πήγα κέντρο. Στα φανάρια Καλάρη με Αχαρνών, παρατήρησα ένα μικρό παιδί, με ένα εργαλείο καθαρισμού τζαμιών στα χέρια. Περίμενε πότε το φανάρι θα ανάψει κόκκινο, για να καθαρίσει τα τζάμια του αυτοκινήτου κάποιου διερχόμενου οδηγού. Στο μυαλό μου ήρθε το παρακάτω ποίημα, από τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β' Γυμνασίου. Μέσω της ανάρτησης αυτής, στέλνω και χαιρετισμούς στο φιλόλογο κύριο Βωβό, που μας το χε διδάξει στο σχολείο...


ΔΗΜΗΤΡΑ Χ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Για ένα παιδί που κοιμάται
         Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας του εικοστού αιώνα, μετά την κατάρρευση των καθεστώτων των ανατολικών χωρών, μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους μετακινήθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες, με σκοπό την εξεύρεση εργασίας. Από την εποχή αυτή και ως τις μέρες μας ζουν και βιοπαλεύουν στη χώρα μας χιλιάδες οικονομικοί μετανάστες, όπως το παιδί του ποιήματος, που κερδίζει το ψωμί του στα φανάρια της λεωφόρου και κοιμάται στο μηχανοστάσιο του εργοστασίου. Το ποίημα περιλαμβάνεται στη συλλογή Το κυπαρίσσι των εργατικών (1995).
Νύχτα. Η κίνηση αραιή στη λεωφόρο.
Μες στο κλειστό, το φωτισμένο εργοστάσιο,
Οι μηχανές, αποσταμένες* μα άγρυπνες,
Επιβλέπουν σαν άκακοι γίγαντες
Τον ύπνο του μικρού. Στριμωγμένος
Κοντά στη σκάρα του ατμού,*
Με του αδερφού του το παλτό σκεπασμένος
Ξεκουράζεται.
Όλη τη μέρα δουλεύει στα φανάρια*
Σκουπίζει τζάμια βιαστικά με το κόκκινο.
Εισπράττει κέρματα ή την εύλογη* αγανάκτηση. Περιμένει το επόμενο φανάρι.
Τίμια κερδίζει έτσι το ψωμί
Και το μερίδιο του νυχτοφύλακα,
Που τον αφήνει να κοιμάται εκεί μέσα.
Τα χιονισμένα βουνά της πατρίδας του,
Τα χέρια της μάνας του που τύλιγαν γύρω του
Γυναίκειο μαντίλι για το κρύο,
Το δάσκαλο που πληρωνότανε με γάλα
Μόλις θυμάται.
Θυμάται κάτι ελληνικά από το στόμα του,
Που τώρα εδώ ακούγονται αλλιώτικα.
Όχι σαν βότσαλα γυαλιστερά μεγάλης θάλασσας,
Όχι σαν ποδοβολητό του αλόγου
Ενός ανίκητου στρατηλάτη,*
Αλλά να, σαν τα κέρματα στην τσέπη,
Σαν το φτύσιμο στο βλέμμα του πελάτη.
Καμιά φορά πιο εγκάρδια
Σαν τούτο δω το βουητό της σκάρας,
Που όλο ανεβάζει το θερμό ατμό.
Δ. Χ. Χριστοδούλου, Το κυπαρίσσι
των εργατικών
, Καστανιώτης

Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2016

Σπούτνικ 1

Σαν σήμερα, στις 4 Οκτωβρίου του 1957, η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει στο διάστημα το δορυφόρο Σπούτνικ 1 (ρωσ. Спутник-1), τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο στην ιστορία. Στα ρώσικα, Σπούτνικ σημαίνει συνοδός. Η εκτόξευση έγινε από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν, με πύραυλο τύπου R7. Ο πύραυλος R7 ήταν ο πρώτος διηπειρωτικός πύραυλος του κόσμου, με αρχική αποστολή τη μεταφορά πυρηνικών κεφαλών σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Σχεδιαστής του Σπούτνικ και του R7, όπως και επικεφαλής σχεδιαστής του Σοβιετικού Διαστημικού προγράμματος μέχρι και το θάνατό του το 1966, ήταν ο Σεργκέι Κορολιόφ (ρωσ. Сергей Павлович Королёв). Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα δημιουργήματά του, χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα ο πύραυλος R7 και το διαστημόπλοιο Σογιούζ. Ο δορυφόρος Σπούτνικ είχε ως αποστολή τη μελέτη του περιβάλλοντος έξω από την ατμόσφαιρα. Το πιο γνωστό του χαρακτηριστικό είναι το "Μπιπ" που εξέπεμπε κάθε 0,3 sec. Έμεινε στο διάστημα για 3 μήνες, μέχρι τις 3 Ιανουαρίου του 1958, που κάηκε στην ατμόσφαιρα. Με την εκτόξευση του Σπούτνικ 1, αρχίζει επίσημα ο ανταγωνισμός για την κατάκτηση του διαστήματος (Κούρσα του Διαστήματος), μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων του Ψυχρού Πολέμου, ΕΣΣΔ και ΗΠΑ. Ο ανταγωνισμός αυτός έληξε τυπικά, με την αποστολή Απόλλων 11 των Αμερικανών στη Σελήνη, τον Ιούλιο του 1969.

Κάπως έτσι λοιπόν, ξεκίνησε το θαυμαστό ταξίδι της ανθρωπότητας στο διάστημα. Με την ενασχόληση αυτή, ο άνθρωπος εκτός του ότι έμαθε πολλά, κατάφερε να σπάσει τα "δεσμά" που τον κρατούσαν στη Γη. Η εξερεύνηση του διαστήματος στις μέρες μας συνεχίζεται, (όχι με το ζήλο και την έκταση της Κούρσας του Διαστήματος), με απώτερο σκοπό στο μέλλον τα ταξίδια και τις αποικίες σε άλλους πλανήτες. Εκτός από τις παραδοσιακές δυνάμεις του χώρου (Ρωσία, ΗΠΑ), έχουν εμφανιστεί πλέον και άλλες, όπως η Κίνα, η 3η χώρα (μετά τις δύο που προαναφέρθηκαν) που με δικά της μέσα στέλνει ανθρώπους στο διάστημα. Νέοι, άγνωστοι και ανεξερεύνητοι κόσμοι ανοίγονται μπροστά μας...

Να σημειωθεί ότι στις 4 Οκτωβρίου γιορτάζουν οι Διαστημικές Δυνάμεις του Ρωσικού Στρατού.

Αντί επιλόγου, θα παραθέσω μερικές Σοβιετικές αφίσες, σχετικές με την εξερεύνηση του διαστήματος, με την αντίστοιχη μετάφραση.

Ο θρίαμβός μας στο διάστημα - Ύμνος στη Σοβιετική χώρα
Πατρίδα!
Άναψες το άστρο της Προόδου και της Ειρήνης
Ζήτω η Επιστήμη,
Ζήτω η Εργατιά!
Ζήτω η Σοβιετική κυβέρνηση
Σοβιετικέ να είσαι υπερήφανος.
Εσύ άνοιξες το δρόμο από τη Γη
προς τα Αστέρια
Στο όνομα της Ειρήνης
Γεννηθήκαμε, για να κάνουμε
το παραμύθι πραγματικότητα

Για τη συγγραφή του άρθρου χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από την Ελληνική Βικιπαίδεια
Οι αφίσες και οι μεταφράσεις τους, προέρχονται το site "Russia travel blog". (Link 1, Link 2)

Δε θέλω να μου δέσετε τα μάτια

Η ανάρτηση αυτή, "ανεβαίνει" με αφορμή την προχθεσινή εκδήλωση στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, που διοργάνωσε ο Πανελλαδικός Σύνδεσμος Αγωνιστών Εαμικής Εθνικής Αντίστασης.

Ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια που έχει τραγουδήσει ο Στέλιος Καζαντζίδης (σχετικό με την αφορμή της ανάρτησης), είναι το "Δε θέλω να μου δέσετε τα μάτια". Οι στίχοι είναι του Κώστα Βίρβου και η μουσική του Χρήστου Λεοντή.

Ο αγωνιστής έχει συλληφθεί και οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα. Παραμένει όμως θαρραλέος μέχρι το τέλος. Ζητά να μην του δέσουν τα μάτια, για να δει τον ήλιο για τελευταία φορά (οι εκτελέσεις γίνονταν συνήθως νωρίς το πρωί) και δε φοβάται να αντικρίσει το θάνατο που έρχεται (...δεν σκιάζομαι τα βόλια τα σκληρά...). Η πράξη της θυσίας του, θα κάνει μεγαλύτερο κακό στους κατακτητές, καθώς θα εμπνεύσει τους υπόλοιπους αγωνιστές και το λαό να τους πολεμήσουν (...κι αν κάνετε τα στήθια μου κομμάτια εσείς πεθαίνετε κι όχι εγώ...). Ο λαός θα θυμάται μετά από καιρό τις θυσίες αυτές και θα αισθάνεται ευγνωμοσύνη (...να στείλω στους ανθρώπους τη χαρά...).

Δε θέλω να μου δέσετε τα μάτια - 1964

Στίχοι:   Κώστας Βίρβος
Μουσική:   Χρήστος Λεοντής

Δε θέλω να μου δέσετε τα μάτια
τον ήλιο π’ ανατέλλει να χαρώ
κι αν κάνετε τα στήθια μου κομμάτια
εσείς πεθαίνετε κι όχι εγώ.

Δε θέλω να μου δέσετε τα μάτια
δεν σκιάζομαι τα βόλια τα σκληρά, 
πηγαίνω στα ουράνια παλάτια
να στείλω στους ανθρώπους τη χαρά.


Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2016

Περπατώντας αργά στην προκυμαία...


Περπατώντας αργά στην προκυμαία,
"Υπάρχω;" λες, κ' ύστερα "δεν υπάρχεις!"
Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία.
Ίσως έρχεται ο Κύριος Νομάρχης. 

(Πρέβεζα - Κώστας Καρυωτάκης)


Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2016

Σπασμένο καράβι

Προτομή του στη Χαλκίδα
Πηγή: Γιάννης Σκαρίμπας - Χαλκίδα
Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1893, γεννιέται στη Αγία Ευθυμία Παρνασσίδος, ο λογοτέχνης, κριτικός, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και πεζογράφος Γιάννης Σκαρίμπας. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Χαλκίδα

Παραθέτω το παρακάτω, από τη σελίδα στο facebook του EviaPortal:

"...Ο Γιάννης Σκαρίμπας ταυτίστηκε με τη Χαλκίδα –όπως ο Καρυωτάκης με την Πρέβεζα, ο Καβάφης με την Αλεξάνδρεια, ο Παπαδιαμάντης με τη Σκιάθο–, την έκανε σημείο αναφοράς στην ποίησή του, της έδωσε υπόσταση ερωτικού αντικειμένου και, ως σύμβολο ή ως μεταφορά, η επαρχιακή αυτή πόλη του μεσοπολέμου έγινε η σφραγίδα του ποιητικού του κόσμου..."

Ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματά του, είναι το "Σπασμένο καράβι". Έχει μελοποιηθεί από το Γιάννη Σπανό.

Σπασμένο καράβι

Στίχοι:   Γιάννης Σκαρίμπας
Μουσική:   Γιάννης Σπανός

Σπασμένο καράβι να `μαι πέρα βαθιά
έτσι να `μαι
με δίχως κατάρτια με δίχως πανιά
να κοιμάμαι

Να `ν’ αφράτος ο τόπος κι η ακτή νεκρική
γύρω γύρω
με κουφάρι γειρτό και με πλώρη εκεί
που θα γείρω

Να `ν’ η θάλασσα άψυχη και τα ψάρια νεκρά
έτσι να `ναι
και τα βράχια κατάπληκτα και τ’ αστέρια μακριά
να κοιτάνε

Δίχως χτύπο οι ώρες και οι μέρες θλιβές
δίχως χάρη
κι έτσι κούφιο κι ακίνητο μες σε νύχτες βουβές
το φεγγάρι

Έτσι να `μαι καράβι γκρεμισμένο νεκρό
έτσι να `μαι
σ’ αμμουδιά πεθαμένη και κούφιο νερό
να κοιμάμαι

Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού, από τον Κώστα Καράλη.



Εκτέλεση από το Δημήτρη Μπάση.

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016

Γιατί είμ’ αέρας που περνά...

Βόλος - ένα στενάκι στην Ερμού

Γιατί είμ’ αέρας που περνά
μέσα στης πόλης τα στενά
και κάνει τα κλειστά παράθυρα να τρίζουν

Γιατ’ είμαι αύρα εσπερινή
πνοή καθάρια ζωντανή
που κάνει τα γερμένα φύλλα να θροΐζουν


Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2016

Αγαπημένη μου πρωτεύουσα

Το τραγούδι "Αγαπημένη μου πρωτεύουσα" (ρωσ. Дорогая моя столица) ή "Μόσχα μου" (ρωσ. Моя Москва), είναι ο ύμνος της πόλης της Μόσχας, από το 1995.

Η Μόσχα, η Αγία Πετρούπολη, και από το 2014 (ενσωμάτωση της χερσονήσου της Κριμαίας στη Ρωσία) η Σεβαστούπολη, κατέχουν το καθεστώς των Ομοσπονδιακών Πόλεων.

Η μουσική γράφτηκε από τον Ισαάκ Ντουναγιέφσκι (Исаак Осипович Дунаевский) και οι στίχοι από τους Sergey Agranyan (Сергей Агранян) και Mark Lisyansky (Марк Лисянский). Αρχικά, η 1η στροφή και μια διαφορετική 2η, είχαν δημοσιευτεί ως ποίημα στο έγκριτο σοβιετικό περιοδικό λογοτεχνίας «Νέος Κόσμος», όπου το διάβασε ο Ντουναγιέφσκι το 1942 και αμέσως έγραψε τη μελωδία. Οι στίχοι αυτοί είχαν γραφτεί από τον Mark Lisyansky και το περιστατικό που περιγράφεται στην 1η στροφή του συνέβη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Όταν το διάβασε ο Ντουναγιέφσκι, έψαξε να βρει τον Lisyansky, αλλά λόγω του πολέμου αυτό δεν κατέστη δυνατό. Έτσι ζήτησε από τον Sergey Agranyan να το ολοκληρώσει. Οι αυθεντικοί στίχοι είχαν 4 στροφές, στην τελευταία των οποίων υπήρχε αναφορά στον Ιωσήφ Στάλιν. Η 4η στροφή αφαιρέθηκε με την Αποσταλινοποίηση.

Το έμβλημα της πόλης
από το 1993 έως σήμερα
Η πρώτη ερμηνεύτρια του τραγουδιού ήταν η Zoya Rozhdestvenskaya. Οι στίχοι που παρατίθενται στη συνέχεια είναι όπως διαμορφώθηκαν εν τέλει την εποχή του Μπρέζνιεφ, με την αφαίρεση της 4ης στροφής και μικρές αλλαγές στους στίχους

ΣΤΙΧΟΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Περιπλανήθηκα πολύ στον κόσμο
Έζησα στα καταφύγια, στα χαρακώματα και στην τάιγκα
Θάφτηκα ζωντανός δύο φορές
Έζησα τον αποχωρισμό, αγάπησα και θρήνησα
Αλλά μεγάλωσα συνηθισμένος να είμαι περήφανος για τη Μόσχα
Και παντού επαναλαμβάνω αυτά τα λόγια:
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!

Αγαπώ τα δάση κοντά στη Μόσχα
Και τις γέφυρες πάνω από το ποτάμι σου
Αγαπώ την Κόκκινη Πλατεία σου
Και τους χτύπους του ρολογιού του Κρεμλίνου
Πάντα θα μιλούν για σένα
Στις πόλεις και στα μακρινά χωριά
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!

Θα θυμόμαστε εκείνο το βαρύ φθινόπωρο *(1)
Θα θυμόμαστε τους ήχους των τανκς και τη λάμψη από τις ξιφολόγχες
Και οι είκοσι οχτώ γενναίοι γιοι σου *(2)
Θα ζουν στους αιώνες
Αλλά ο εχθρός ποτέ δε θα σε αναγκάσει να σκύψεις το κεφάλι
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!

=====================
Πάνω από τη Μόσχα τα λάβαρα της δόξας
Ο λαός γιορτάζει τη Νίκη
Χαίρε πόλη του μεγάλου κράτους
Εκεί που ο αγαπημένος μας Στάλιν ζει
Θα είμαστε αιώνια περήφανοι για σένα
Η δόξα σου μέσα στους αιώνες θα ζει
Αγαπημένη μου Πρωτεύουσα!
Χρυσή μου Μόσχα!
=====================

*(1) η γερμανική επίθεση στην ΕΣΣΔ το 1941, η Υπεράσπιση της Μόσχας

*(2) αναφορά για τους 28 στρατιώτες που πολέμησαν μέχρις εσχάτων στο δρόμο για τη Μόσχα το 1941. Οι στρατιώτες αυτοί πήραν μέρος στη Μάχη της Μόσχας. Σύμφωνα με την επίσημη σοβιετική ιστορία, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της μάχης, στις 16 Νοεμβρίου του 1941, αφού κατέστρεψαν 18 γερμανικά τεθωρακισμένα. Τους απονεμήθηκε ο τίτλος του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης (ανώτατο Σοβιετικό μετάλλιο ανδραγαθίας). Μια έρευνα των σοβιετικών αρχών το 1948, αποκάλυψε ότι η περιγραφή των γεγονότων ήταν υπερβολική. Έξι από τους είκοσι οχτώ ήταν εν ζωή, συμπεριλαμβανομένου ενός που συνελήφθη το 1947 για εσχάτη προδοσία, καθώς ομολόγησε ότι παραδόθηκε με τη θέλησή του στους Γερμανούς, και στη συνέχεια εντάχθηκε στη γερμανική αστυνομία. Το ευρήματα αυτά διατηρήθηκαν μυστικά, μέχρι τη διάλυση της ΕΣΣΔ.

=====================

Εκτέλεση από τον Vladimir Troshin το 1986. Ο λόγος που επέλεξα αυτό το βίντεο, είναι επειδή ο Troshin είχε τραγουδήσει πρώτος το επίσης πολύ γνωστό τραγούδι "Νύχτες στη Μόσχα"




Μόνο η μουσική



Και επειδή η Βόρεια Κορέα ακούγεται πολύ τελευταία (λόγω των πυρηνικών της δοκιμών) η Βορειοκορεάτικη έκδοση του τραγουδιού




=====================

Για τη συγγραφή της ανάρτησης, αντλήθηκαν πληροφορίες από τις παρακάτω σελίδες:

Moya Moskva (Αγγλική Βικιπαίδεια)
Гимн Москвы (Ρώσικη Βικιπαίδεια)
Panfilov's Twenty-Eight Guardsmen (Αγγλική Βικιπαίδεια)

Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2016

Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης

Η 21η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως "Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης". Θεωρώ τη μέρα αυτή ιδιαίτερα επίκαιρη, κυρίως λόγω του πολέμου στη Συρία και το Ιράκ και το κύμα προσφύγων από τις χώρες αυτές. Η ειρήνη δεν θεωρείται κάτι δεδομένο πλέον (όχι πως ήταν ποτέ...), παρόλο που πόλεμοι στις μέρες μας δε γίνονται τόσο συχνά όσο παλαιότερα. Οι συνθήκες και τα μέσα έχουν αλλάξει πολύ σε σχέση με το παρελθόν. Μπορεί να μην συγκρούονται χώρες άμεσα, αλλά η ειρήνη και η σταθερότητα να διασαλεύονται από την τρομοκρατία και την υπονόμευση θεσμών, οδηγώντας εν τέλει σε μια σύγκρουση. Θύματα πάντοτε είναι οι λαοί των χωρών που θα βιώσουν τη σύγκρουση, που ακόμα και να τελειώσει η κατάσταση αυτή, θα πάρει πολλά χρόνια για να "επουλώσουν" τις πληγές και τα προβλήματα που άφησε πίσω του ο πόλεμος. Το ζήτημα είναι να υπάρξει όντως ευαισθητοποίηση από οργανισμούς που παραμένουν απαθείς (ΟΗΕ) ή χώρες με μεγάλη επιρροή στο παγκόσμιο σκηνικό, και όχι  να αναλωνόμαστε σε εκθέσεις ιδεών περί των αγαθών της ειρήνης, με την προϋπόθεση βέβαια η ευαισθητοποίηση αυτή να γίνεται με ανιδιοτελείς σκοπούς και όχι για να εξυπηρετήσει συμφέροντα (λέμε τώρα...).



Γράφοντας το άρθρο, μου ήρθε στο μυαλό το εξώφυλλο του σχολικού βιβλίου "Εμείς και ο κόσμος", που είχα το μακρινό 2003-2004 που ήμουν στη Β' Δημοτικού. Αν δεν απατώμαι, σε κάποια από τις σελίδες του βιβλίου, υπήρχε το παρακάτω ποίημα του Γιάννη Ρίτσου. Παραθέτω εξώφυλλο και ποίημα στην παρούσα ανάρτηση, καθώς πιστεύω ότι προωθούν την συμφιλίωση των λαών του κόσμου αυτού...

Αν όλα τα παιδιά της γης
πιάναν γερά τα χέρια
κορίτσια αγόρια στη σειρά
και στήνανε χορό
ο κύκλος θα γινότανε
πολύ πολύ μεγάλος
κι ολόκληρη τη Γη μας
θ’ αγκάλιαζε θαρρώ.

Αν όλα τα παιδιά της γης
φωνάζαν τους μεγάλους
κι αφήναν τα γραφεία τους
και μπαίναν στο χορό
ο κύκλος θα γινότανε
ακόμα πιο μεγάλος
και δυο φορές τη Γη μας
θ’ αγκάλιαζε θαρρώ.

Θα `ρχόνταν τότε τα πουλιά
θα `ρχόνταν τα λουλούδια
θα `ρχότανε κι η άνοιξη
να μπει μες στο χορό
κι ο κύκλος θα γινότανε
ακόμα πιο μεγάλος
και τρεις φορές τη Γη μας
θ’ αγκάλιαζε θαρρώ!

Στο περιγιάλι το κρυφό

Σκάλα Λακωνίας

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971 πεθαίνει ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης.

Ένα αγαπημένο μου ποίημα του, σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Ερμηνεύει ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

Άρνηση ( Στο περιγιάλι το κρυφό ) - 1962

Στίχοι:   Γιώργος Σεφέρης
Μουσική:   Μίκης Θεοδωράκης

Στο περιγιάλι το κρυφό
κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι
μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή
γράψαμε τ’ όνομά της
Ωραία που φύσηξε ο μπάτης
και σβήστηκε η γραφή .

Με τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.


Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2016

Η λατέρνα

Ζαλισμένος από τις υποχρεώσεις της εξεταστικής (τελείωσε την περασμένη βδομάδα), βγήκα ένα απόγευμα, να περπατήσω στην παραλία του Βόλου. Μμμμ...., μου φαίνεται θα δώσω μια δόση ποιητικότητας στην περιγραφή... Ο ήλιος έδυε και ο ουρανός είχε πάρει τα χαρακτηριστικά χρώματα του δειλινού. Μαζί με το αεράκι, ερχόταν από μακριά μια γνώριμη μελωδία, η μουσική από την Οδό Ονείρων του Μάνου Χατζιδάκι. Σε μια άκρη ήταν ένας ηλικιωμένος κύριος με τη λατέρνα του, ανάμεσα στον κόσμο, που προχωρούσε στην προκυμαία.

Γενικά έχω μια ιδιαίτερη συμπάθεια στους μουσικούς του δρόμου (γι' αυτό σχεδόν πάντα τους αφήνω κάτι), γιατί δίνουν μια διαφορετική νότα στη γρήγορη και μονότονη ζωή της πόλης. Μπορεί να είσαι στεναχωρημένος, πιεσμένος, κάτι να σε απασχολεί, και η μουσική που θα ακούσεις ξαφνικά, να σου φτιάξει τη διάθεση και να σε γεμίσει αισιοδοξία... 

Στο Βόλο υπάρχουν ακόμα ένας βιολιστής στην πλατεία του Αγίου Νικολάου και ένας ηλικιωμένος κύριος με ένα ακορντεόν στον πεζόδρομο της Ερμού. Άλλη μια φορά είχα συναντήσει κάποιον με τη λατέρνα του να τριγυρνά στους δρόμους του Βόλου. 

Ευτυχώς, το ίντερνετ πλέον διαθέτει τα πάντα... Έτσι με μια σχετική αναζήτηση, μπόρεσα και βρήκα τις μελωδίες στο YouTube, και θα τις μοιραστώ εδώ μαζί σας...






======================================

Ένα τραγούδι που μου 'ρθε στο νου, την ώρα που έγραφα την ανάρτηση...

Καλή σας ακρόαση...

Η λατέρνα - 1954

Στίχοι:   Άγγελος Τερζάκης
Μουσική:   Μάνος Χατζιδάκις

Κάθε που βραδιάζει στη μικρή τη γειτονιά
μ’ ήλιο ή με χαλάζι με νοτιά και με χιονιά
έρχεται ν’ αράξει μάθε του έρωτα φονιά
μια λατέρνα κούτσα κούτσα στη γωνιά. 

Γλυκόλαλη, γλυκόλαλη λατέρνα στη βραδιά
σαν το πουλί, σαν το πουλί φτεροκοπάει η καρδιά.
και ξανανθίζει στη μαραμένη τη γειτονιά
ξεγελασμένη μεσ’ στο χειμώνα κι η λεμονιά. 

Σ’ ένα δρόμο σ’ ένα στενό, μες 
στο σύθαμπο το γαλανό
έχουν στήσει τώρα φωλιά 
του Παραδείσου θαρρείς τα πουλιά.

Γλυκόλαλη, γλυκόλαλη λατέρνα στη βραδιά
σαν το πουλί, σαν το πουλί φτεροκοπάει η καρδιά.
και ξανανθίζει στη μαραμένη τη γειτονιά
ξεγελασμένη μεσ’ στο χειμώνα κι η λεμονιά.


Τετάρτη 10 Αυγούστου 2016

Zenit



(1η ανάρτηση λόγω Ολυμπιακών Αγώνων....!)

Σοβιετική φωτογραφική μηχανή Zenit (ρωσ. Зени́т) που κυκλοφόρησε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, το 1980.

Τετάρτη 3 Αυγούστου 2016

Viber: Δωρεάν κλήσεις και σε σταθερά για τους Έλληνες χρήστες

Σε μια ειδική προσφορά, αποκλειστικά για την Ελλάδα, προχωρά το Viber, μία από τις κορυφαίες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων στον κόσμο.


Οι χρήστες με καταχωρημένο αριθμό τηλεφώνου στο Viber μπορούν μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου να καλούν μέσω του Viber Out οποιοδήποτε ελληνικό κινητό ή σταθερό τηλέφωνο εντελώς δωρεάν, απ' όπου κι αν βρίσκονται στον κόσμο.

Η Ελλάδα επιλέχθηκε για αυτή τη μοναδική προσφορά ως βασική αγορά της Κεντροανατολικής Ευρώπης και ως μία από τις δυναμικότερα αναπτυσσόμενες αγορές στον κόσμο.

Όλοι οι χρήστες του Viber παγκοσμίως μπορούν να δοκιμάσουν χωρίς χρέωση την υπηρεσία Viber Out και να καλέσουν οποιοδήποτε κινητό ή σταθερό Ελλάδας εντελώς δωρεάν από οποιοδήποτε smartphone iOS, Android και Windows ή Windows PC ή Mac. Το μόνο που χρειάζεται είναι η σύνδεση στο Internet – μέσω κινητής τηλεφωνίας ή Wi-Fi – και μπορείτε να απολαύσετε απεριόριστες Viber Out κλήσεις εντελώς δωρεάν μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.

«Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο δραστήριες αγορές της περιοχής, και – με την ειδική αυτή προσφορά – θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους όσοι χρησιμοποιούν ήδη το Viber στη χώρα, αλλά και να δώσουμε ένα σημαντικό κίνητρο στους εκατομμύρια νέους χρήστες, ώστε να δοκιμάσουν τις απεριόριστες δυνατότητες επικοινωνίας με τους αγαπημένους τους που προσφέρει το Viber. Αυτή η μοναδική προσφορά που ισχύει για περιορισμένο χρονικό διάστημα, καλύπτει όλες τις κλήσεις προς σταθερά και κινητά τηλέφωνα Ελλάδας, και δίνει τη δυνατότητα στους νέους και υπάρχοντες χρήστες του Viber σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα να καλούν μέσω του Viber Out οποιοδήποτε κινητό ή σταθερό τηλέφωνο στη χώρα χωρίς καμία χρέωση μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου», σημείωσε  ο κ. Atanas Raykov, Γενικός Διευθυντής της Viber για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και Γενικός Διευθυντής της Telecom Partnerships για όλο τον κόσμο.

Και πρόσθεσε: «Η περιοχή της Κεντροανατολικής Ευρώπης είναι μια σημαντική αγορά για τη Viber, ενώ η Ελλάδα αποτελεί ένα από τα επίκεντρα της καινοτομίας. Για αυτόν το λόγο μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές μας είναι να επιδείξουμε στην περιοχή τη δύναμη της απεριόριστης σύνδεσης που μπορεί να προσφέρει το Viber».

Σημειώνεται ότι ο κ. Raykov θα επισκεφτεί την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο για να συναντηθεί με διαμορφωτές των τάσεων και εταιρείες που ενδιαφέρονται να πρωτοπορούν, προκειμένου να συζητήσει μαζί τους στρατηγικές συνεργασίες με στόχο την προσέγγιση της τεράστιας διαδραστικής κοινότητας χρηστών και συνεργατών του Viber στην Ελλάδα, την Κεντροανατολική Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

(Αναδημοσίευση από το ΕΘΝΟΣ)

Παρασκευή 22 Ιουλίου 2016

Θάλασσες μας ζώνουν

Με αφορμή τα περί "πολιτικού κρατούμενου" που λέχθηκαν χθες στη Βουλή... Χωρίς περαιτέρω σχολιασμό...

Καλή σας ακρόαση!

Της εξορίας ( Θάλασσες μας ζώνουν ) - 1976

Στίχοι:   Μίκης Θεοδωράκης
Μουσική:   Μίκης Θεοδωράκης
1. Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Θάλασσες μας ζωνουν
κύματα μας κλειουν
σ’ άγριους βράχους πάνω
τα νιάτα μας φρουρούν.

Στείλαν του λαού μας
τ’ άξια τα παιδιά
για να τα λυγίσουν
σε δεσμά βαριά.

Στων φρουρών το πείσμα
θα σταθούμε ορθοί
στις καρδιές ατσάλι
φλόγα στην ψυχή.

Μάνα μη στενάζεις
μάνα μη θρηνείς
τώρα πέφτουν οι θρόνοι
και τραντάζει η γης.

Η αυγή χαράζει
πάνω στα βουνά
ο εχθρός λουφάζει
φτάνει η λευτεριά.

Χτυπάτε τους αδέλφια
χτυπάτε δυνατά
σαν χτυπάει ο λαός μας
σειέται γη στεριά.


Τρίτη 12 Ιουλίου 2016

Πατρίδα ζητάμε

Ένα τραγούδι που ήθελα εδώ και μέρες να αναρτήσω, αλλά επέλεξα τη σημερινή μέρα, καθώς στις 12 Ιουλίου του 1904 γεννήθηκε ο χιλιανός συγγραφέας και ποιητής (βραβευμένος με το Νόμπελ λογοτεχνίας το 1971Πάμπλο Νερούδα, ο οποίος έχει γράψει τους στίχους.

Το τραγούδι ονομάζεται "Πατρίδα ζητάμε" και όπως διάβασα στο stixoi.info (διαδικτυακό αρχείο στίχων), είναι μουσικό έργο του 1972 βασισμένο στην ποίηση του Πάμπλο Νερούδα για τον Μεξικανό αγρότη Επαναστάτη Εμιλιάνο Ζαπάτα (σπουδαία ηγετική προσωπικότητα των ανταρτών της αγροτικής Μεξικανικής Επανάστασης του 1910). Η μουσική είναι του Γιάννη Γλέζου και έχει γίνει ελεύθερη απόδοση από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.


Πατρίδα ζητάμε - 1971

Στίχοι:   Pablo Neruda
Μουσική:   Γιάννης Γλέζος
1. Γιάννης Πουλόπουλος

Πατρίδα ζητάμε για τους ταπεινωμένους
κι εσύ με το μαχαίρι σου Ζαπάτα Εμιλιάνο
δίκαια μας μοιράζεις
των πατεράδων τις κληρονομιές

Πατρίδα ζητάμε κι οι ντουφεκιές τρομάζουν
και τ’άλογα τρομάζουν τα γένεια των δημίων
κι όλες τις φυλακές

Μην περιμένεις λασπωμένε χωρικέ
μερίδιο τ’ουρανού γονατιστός αν μείνεις...
Σήκω και τρέξε τρέξε καβαλάρη
μαζί με τον Ζαπάτα τον αρχηγό μαζί

Μπορασίτα Μπορασίτα
μαζί μου ήθελα νά’ρθεις
μα εσύ μου είπες όχι



Παρασκευή 8 Ιουλίου 2016

Για την Ελένη


Η παραπάνω φωτογραφία τραβήχτηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Σπάρτη. Είναι το θέατρο της Αρχαίας Σπάρτης (στον ομώνυμο αρχαιολογικό χώρο) και η σύγχρονη πόλη, ενώ στο βάθος δεσπόζει ο Ταΰγετος

Περπατώντας στην Αρχαία Σπάρτη, μου ήρθε στο μυαλό το παρακάτω τραγούδι, καθώς η Ωραία Ελένη ήταν σύζυγος του Μενέλαου, βασιλιά της Σπάρτης.

Καλή Ακρόαση...!

Για την Ελένη

Στίχοι:   Μιχάλης Μπουρμπούλης
Μουσική:   Μάνος Χατζιδάκις

Πρώτη Εκτέλεση: Στέλιος Μαρκετάκης

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
ποιος πήρε την Ελένη
μα εκείνη μόνη στο σχολειό
τον Πάρη περιμένει

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
ποιόν αγαπά η Ελένη
είναι στη Σπάρτη, στα νησιά
στην Τροία παντρεμένη

Με ρωτούν για την Ελένη αχ Ελένη
που’ναι εικόνα δακρυσμένη αχ Ελένη
μα εγώ δεν απαντώ
την καρδιά μου τη σφραγίζω
και την πίκρα μου κεντώ

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
πού θα βρεθεί η Ελένη
σαν ζωγραφιά στην εκκλησιά
ή σαν κερί αναμμένη

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
πού θάψαν την Ελένη
μπορεί στο Άργος στους αγρούς
μπορεί στην οικουμένη

Με ρωτούν για την Ελένη αχ Ελένη
που’ναι εικόνα δακρυσμένη αχ Ελένη
μα εγώ δεν απαντώ
την καρδιά μου τη σφραγίζω
και την πίκρα μου κεντώ


Τρίτη 17 Μαΐου 2016

Αριστερά στην Εδέμ


Αριστερά στην Εδέμ - 1994


Στίχοι:   Αφροδίτη Μάνου
Μουσική:   Αφροδίτη Μάνου
1. Αφροδίτη Μάνου

Ό,τι έγινε, έγινε, κι όμως κάτι έμεινε, 
σαν παιδική προσευχή, σαν καινούργια αρχή, 
ουράνιο τόξο μετά τη βροχή.

Αριστερά στην Εδέμ, με τους αγγέλους στα F.M., 
για τα παλιά να τραγουδάνε, 
με μια γλυκιά μουσική, σαν να `ναι όλοι εκεί, 
και ώρα Ελλάδος ό,τι να `ναι.

Όποιος χάνει, χάνεται, μα η ψυχή δεν πιάνεται, 
βγάζει φτερά στο κενό, βρίσκει φως κι ουρανό, 
την ομορφιά σου, ζωή, προσκυνώ.

Αριστερά στην Εδέμ, με τους αγγέλους στα F.M., 
για τα παλιά να τραγουδάνε, 
με μια γλυκιά μουσική, σαν να `ναι όλοι εκεί, 
και ώρα Ελλάδος ό,τι να `ναι.